Kinababa, mshikane mkono na kinamama, tunaona wanavyoweza

By Tuntule Swebe , Nipashe
Published at 08:07 AM Jan 17 2025
   Kinababa, mshikane mkono na kinamama, tunaona wanavyoweza.
Picha:Mtandao
Kinababa, mshikane mkono na kinamama, tunaona wanavyoweza.

MWANAMKE ni mama, mzazi ambaye daima ni mlezi wa jamii.

Hivyo, katika nafasi yake anatakiwa  kutambua anabaki kuwa mhimili mkubwa katika kupambana na kuimarisha gurudumu la maisha, hata likasonga mbele.

Kila analopitia mwanamke, humzunguka kila mtu likimhusu kwa namna moja au nyingine. Hivyo, wanawake wanapaswa kusimama kwa kuwaongoza wa toto wa kike, ili waweze kutambua nafasi yao na kujua ni kipi kinafaa na kisichofaa, kinachostahili na kisichostahili.

Kwa ujumla wanaangukia wajibu wa kufahamu mambo mtambuka yanayowazunguka.

Familia nyingi za Kiafrika zimekuwa  na mtazamo  tofauti kuhusu kinamama, wakiwapo wanaoamini nafais yake kuu ni  “mfanyaji  kazi  za nyumbani.”

Kwa dhima waliojiwekea katika hilo, kuna matukio ya wanaume hao, hutumia  fursa  hiyo  kuwatumikisha  wake zao katika namna isiyofaa, wapo wanaofikia mbali kuwaletea magumu yasiyo na huruma.

Mfano kuna jamii wanaegemea mila kwamba, kinamama   hawaruhusiwi  kuwa  na kauli  sehemu  yeyote, kwa kutoa hoja zake iwe katika ukoo au kaya mbalimbali.

Mwanamke huyo anashinda nyumbani akitekeleza majukumu yote, baadhi  ya  mikoa  kuna wanaume wanaendelea kutumikisha kinamama, pasipo kujali ama wamechika au la.

Hapo mama huyo anaelemewa akikata kuni, kuchota maji, kupika na safari zisizikoma za shambani, ihali mwanaume  akiwa amekaa, hoja yake kuu ‘yeye ndiye muoaji.’

Kuanzia nukta hiyo niliyoishia, kwa uchungu natamka ujumbe huu “

Wanaume, peaneni elimu, mkumbuka  kuwa mwanamke  ana haki,  kwani  hata yeye  anachoka,  hivyo  anatakiwa  kupumzika.”

Hilo ni jambo linalosaidia kuweka usawa   kwa wote, wakipeana elimu,  juu ya kurithi, siyo suala la  mwanamke  kuangukia tena mila za  baadhi  ya  makabila  wao wakirithi  wajane.

Hilo linatokea, pasipo ridhaa zao. Ni muhimu kutambua kua  huo  ni  unyanyasaji na  ni makosa  kisheria  kumgandamiza haki na  uhuru  wa mwanamke,  hivyo  ni vyema mkaacha mila hizo.

 Mwanamke katika hilo namhimiza kokote aliko, suala hilo la mjane kurithiwa na ndugu limepitwa na wakati.

Nawatia moyo wanawake wenzangu, wajikwamue katika  hilo,  kwani  sheria  zipo za kuepuka  ukatili  huo.

Hivyo, mwanaume  uliyemrithi mjane  chukua  hatua  kwani  sio  vyema  kumuweka  mtu  kifungoni  kwani anakosa  uhuru  wa  kuongea  lolote.

Mwanamke anayo nafasi kubwa katika jamii, anao uhuru wa  kushiriki  kwenye  siasa wakati tunaingia mwaka 2025  wa uchaguzi mkuu.

Hivyo inatupasa kukumbuka  kuwapo nafasi ya kuwa wazalendo, tukishiriki  kikamilifu kwenye uchaguzi na kuwa wenye  maono  ya  kuwania  cheo  chochote.

Nanyi kinamama, msiache  kuwa  na  malengo  ya kutimiza   ndoto zenu, kwani kuna baadhi ya wazazi vijijini wamekuwa na mtazamo tofauti katika malezi ya watoto.

Ninaamini, mtoto hawezi ana haki. Wako sawa katika jamii, huku akiwa na uwezo wa kumsaidia kila mtu.

Pia, tusisahau kuwa, mtoto  wa kike  anaweza  kuikomboa  dunia,   ni  mama  wa  jamii, pale anapopewa haki, anakuwa na uthubutu   wa  kukomboa  taifa   zima.

Tujue, watu  wote  wapewe  elimu  kua  mtoto  wakike  ni chanzo  cha  maendeleo na inatupasa kuvikumbuka yombo vinavyotetea haki za wanawake vipo.

Kisiasa nako bado hakuko juu sana, ingawa kwetu Tanzania tuna walau rekodi nzuri, tunaye Rais Samia Suluhu Hassan, huku jana tulisikia chama cha ACT Wazalendo, nacho kaibuka

Mwanamama Dorothy Semu, katangaza kuingia kinyang’anyiro cha chama chake, kuwania kupeperusha bendera ya chama chake, akiwania urais.

Bila shaka watoto wa kike walioko shuleni, wana wajibu wa kusoma kwa bidii wakiwa nafasi ya juu zaidi, kuongoza katika fursa mbalimbali.

Bila kusahau kinababa wote, nao wapeane elimu juu ya utambuzi wa nafasi ya mtoto wakike na wakina mama kwa ujumla, taifa letu litazidi kuwa imara zaidi.

Niwasihi wanaume wapeni fursa kinamama msiwabane kwani wanayo nafasi kwenye ngazi za familia na kisiasa.