Rais wa Marekani Donald Trump amesaini amri ya utendaji kuiondoa rasmi Marekani kutoka Baraza la Haki za Binadamu la Umoja wa Mataifa (UNHRC) na Shirika la Misaada na Kazi la Umoja wa Mataifa kwa Wakimbizi wa Kipalestina (UNRWA).

Aidha, ameagiza mapitio ya ushiriki wa Marekani katika Shirika la Umoja wa Mataifa la Elimu, Sayansi na Utamaduni (UNESCO).

Hatua hiyo ilifanyika Februari 4, 2025, ambapo kipande cha video fupi kilichowekwa kwenye mtandao wa X (Twitter) wa Rais Trump kilionyesha Katibu wa Wafanyakazi wa Ikulu ya White House, Will Scharf, akimkabidhi rais agizo hilo kwa ajili ya kutia saini.

Sababu za Uamuzi wa Trump

Akizungumza katika video hiyo, Scharf alisema:

"Kwa kuzingatia hatua nyingi zilizochukuliwa na mashirika kadhaa ya Umoja wa Mataifa ambazo zimeonyesha upendeleo mkubwa wa chuki dhidi ya Marekani, tuna agizo la utendaji lililotayarishwa kwa ajili yako ambalo lingeiondoa Marekani kutoka UNHRC na UNRWA, huku pia likipitia upya ushiriki wetu katika UNESCO."

Ameongeza kuwa agizo hilo pia linaelekeza ukaguzi wa kina wa ushiriki wa Marekani katika Umoja wa Mataifa kwa ujumla, hususan kuhusu tofaudi kubwa za ufadhili zinazotolewa na Marekani ikilinganishwa na mataifa mengine ambayo "hayatendei haki Marekani".

Rais Trump, akijibu baada ya kutia saini, alieleza kuwa Umoja wa Mataifa ni taasisi yenye uwezo mkubwa, lakini haijawahi kuendeshwa ipasavyo.

"Kuna matumaini makubwa kwa Umoja wa Mataifa, lakini kwa uaminifu kabisa, haujaendeshwa vizuri na haujafanya kazi yake ipasavyo. Mengi ya migogoro tunayoshughulikia inapaswa kuwa imepatiwa suluhisho, au angalau tungekuwa na msaada wa kweli katika kuyasuluhisha," alisema Trump.

Akaongeza kuwa: "Hatupati msaada wowote, na hiyo siyo jinsi Umoja wa Mataifa unavyopaswa kufanya kazi."

UNHRC na Mahusiano yake na Marekani

Baraza la Haki za Binadamu la Umoja wa Mataifa (UNHRC), lililoanzishwa mwaka 2006, ndilo chombo kikuu cha Umoja wa Mataifa cha kukuza na kulinda haki za binadamu duniani kote. Majukumu yake ni pamoja na:
✅ Kukuza mazungumzo kuhusu masuala tata ya haki za binadamu.
✅ Kupitisha maazimio kuonesha msimamo wa jumuiya ya kimataifa.
✅ Kuchunguza na kushughulikia ukiukwaji wa haki za binadamu duniani kote.

Marekani imekuwa na uhusiano mgumu na UNHRC kwa miaka mingi. Mwaka 2018, wakati wa utawala wa Trump, Marekani ilijiondoa katika baraza hilo kwa madai ya upendeleo dhidi ya Israel. Hata hivyo, ilijiunga tena mwaka 2021 chini ya Rais wa zamani Joe Biden.

Mkurugenzi wa Amnesty International Marekani, Amanda Klasing, alikosoa vikali uamuzi huu, akisema:

"Kujiondoa kwenye UNHRC ni sawa na kuukana uongozi wa haki za binadamu duniani."

UNRWA na Mgogoro wa Wakimbizi wa Kipalestina

Shirika la Misaada kwa Wakimbizi wa Kipalestina (UNRWA) lilianzishwa mwaka 1949 kusaidia wakimbizi wa Kipalestina waliotawanywa kutokana na mgogoro wa Mashariki ya Kati. Shirika hili hutoa huduma muhimu kama:
📌 Elimu kwa mamilioni ya watoto wa Kipalestina.
📌 Huduma za afya katika Ukanda wa Gaza, Ukingo wa Magharibi, Jordan, Lebanon, na Syria.
📌 Misaada ya dharura kwa jamii zilizoathiriwa na vita na ukosefu wa utulivu.

Trump na washauri wake wamekuwa wakidai kwamba UNRWA inaleta upendeleo kwa Wapalestina na huchangia kuendelea kwa mgogoro wa Mashariki ya Kati.

Mapitio ya Ushiriki wa Marekani katika UNESCO

Trump pia ameagiza mapitio ya ushiriki wa Marekani katika UNESCO, shirika linaloshughulikia maendeleo ya elimu, sayansi, na utamaduni duniani.

Marekani ilijiondoa kutoka UNESCO mwaka 2017, chini ya utawala wa Trump, kwa madai kuwa shirika hilo lina upendeleo dhidi ya Israel. Mwaka 2023, Rais Biden alirudisha uanachama wa Marekani katika UNESCO.

Kwa sasa, bado haijulikani ikiwa Trump ataiamuru Marekani kujiondoa tena kutoka UNESCO au atapunguza msaada wa kifedha kwa shirika hilo.

Matokeo ya Hatua Hizi

Hatua hizi za Trump huenda zikasababisha:
❌ Kupungua kwa ushawishi wa Marekani katika Umoja wa Mataifa.
❌ Kuathiri msaada wa kimataifa kwa wakimbizi wa Kipalestina kupitia UNRWA.
❌ Kudhoofisha nafasi ya Marekani katika masuala ya haki za binadamu duniani.
❌ Kuongeza mgawanyiko wa kidiplomasia kati ya Marekani na washirika wake wa kimataifa.

Hata hivyo, wafuasi wa Trump wanadai kuwa hatua hizi zitalinda maslahi ya Marekani kwa kupunguza ufadhili wake kwa taasisi wanazoona kuwa hazifanyi kazi ipasavyo au zinapendelea mataifa mengine.

Kwa sasa, bado haijafahamika ikiwa Bunge la Marekani au jumuiya ya kimataifa itachukua hatua yoyote kujaribu kupinga au kurekebisha uamuzi huu.